Boeddha beledigd, twee en een half jaar gevangenisstraf in Myanmar

[Geertjan Benus]

Myanmar ligt in Azië. Het is een republiek en in naam is het democratisch. Verdeeldheid bestaat over in hoeverre dit land democratisch is. Duidelijk is wel dat ongeveer 90% van de bevolking Boeddhist is. Dat is een overweldigende meerderheid en als je democraat in hart en nieren bent, houd je rekening met de minderheid, nu dan slechts 10% maar toch altijd de moeite waard in een rechtgeaard democratisch land.

Uit dit land kwam vandaag onderstaand bericht in het dagblad Trouw:

Dit nieuws viel mij extra op na de heftige gebeurtenissen in januari van dit jaar in Parijs en de nasleep ervan in Europa met diepgaande discussies over belediging van religieuze groepen en massaal bezochte wandeltochten in Parijs met tv-uitzending ervan over de hele wereld. Dit alles stond in het teken van vrijheid van meningsuiting.

Nu lijkt mij Gautama Boeddha met een koptelefoon op niet direct een uiting van je vrije mening. Een mening houdt in dat je je waarderend uitspreekt over iets of iemand, in negatieve dan wel in positieve zin. Een voorstelling van Boeddha met een koptelefoon is - historisch gezien - wél een onjuiste voorstelling van zaken.  Gautama Boeddha werd ongeveer 450 voor Christus (onze jaartelling dus) geboren, weet men bij schatting. Hij heeft dus ruimschoots het tijdperk van de koptelefoons niet meegemaakt. De voorstelling die op de poster staat van Boeddha, is dus een fantasie en zeker niet “de waarheid”.  
Wanneer je strikt in de boeddhistische leer bent, zou dat als beledigend ervaren kunnen worden.  Over Boeddha gaat namelijk het verhaal dat hij op eigen kracht, dus zonder leraar, het inzicht heeft gekregen in de “waarheid”, in de natuurlijke ordening der dingen. Gautama Boeddha werd in een groot Aziatisch gebied een zeer gerespecteerd geestelijk leider.

Wereldwijd heeft het boeddhisme ongeveer 415 miljoen aanhangers. Boeddhisten gaan uit van niet vijf maar zes zintuigen. Het zesde zintuig is de gewaarwording van ideeën. Mijns inziens is dat zesde zintuig te vergelijken met “inspiratie opdoen”.

Zo kreeg ik mijn inspiratie voor dit artikel in het Nederlands Medianetwerk uit het bericht in Trouw over dit vonnis in een voor mij ver weg gelegen land. Had Trouw dit bericht niet doorgegeven, had ik mijn inspiratie niet gehad. Ik pleit daarom de makers van de poster vrij van belediging. Zij zorgden er immers voor dat ik mij een beetje verdiept heb in het boeddhisme en dat ik die verdieping doorgeef in dit grote sociale netwerk.

Alleen als de rechter op de stoel van Boeddha zou mogen zitten, zou een of ander vonnis te rechtvaardigen zijn. De vraag is wel in welke mate hij zich met dergelijke aardse zaken zou bezig houden. Hij was verlicht. De vraag is en blijft in ieder geval: wat zou Boeddha zelf vinden van de in eerste aanleg via een poster feestelijke verspreiding van denkbeelden die in verband met zijn persoon zijn gebracht?…