Moet de overheid de mediasector steunen?

[Bas Vlugt]

In de huidige crisis wordt wereldwijd van alles waar het slecht mee gaat gesteund. In Nederland wordt zo hier en daar geopperd dat de vaderlandse media ook aan steun toe zijn, vooral de dagbladen zouden dermate aangeslagen zijn dat een financiële injectie op zijn plaats is. Moet de overheid de media steunen? Ja of nee? En welke media wel en welke niet, en op welke manier en onder welke voorwaarde?

[Eljo de Galan]

Nee, geen steun. Nood breekt wetten; waardoor deze tijd juist ruimte biedt voor nieuwe initiatieven. Die nieuwe ontwikkelingen zou ik dan breeduit communiceren. Dat brengt de branche weer in een goed daglicht.
En als er dan toch iemand bij de overheid de media wil sponsoren, laten ze dan geld in goede journalistiek stoppen.

[Jeroen Beumer]

Het is al erg genoeg dat banken door ons gesteund moeten worden. Waarvan het management vervolgens forse (retentie)bonussen aan zichzelf laat uitbetalen! Je moet maar durven!
2009 is het jaar van Darwin (Survival of the Fittest) en wordt het jaar van De Grote Schoonmaak. Het is "shake-out time", dames en heren! Dood hout is goed voor de bio-diversiteit, maar je krijgt er spreekwoordelijk geen leven meer in. Je laat het dus gewoon rotten. Aan een dood paard ga je ook niet trekken. Wie zich in de afgelopen jaren onvoldoende heeft aangepast: jammer dan! Eigen schuld, dikke bult!
Wat nodig is, is investeren in kansrijke bedrijfstakken, zoals duurzame energie, milieutechnologie, onderwijs, zorg. Het is de allerhoogste tijd om een visie te ontwikkelen en draagvlak te scheppen over hoe dit land er (in Europa) in 2020 en verder uit moet zien. Het is de allerhoogste tijd dat het inzicht doorbreekt dat doelstellingen als winstmaximalisatie pervers zijn. Dat geld nooit een doel kan zijn, maar slechts een middel is. Dat we niet zitten te kissebissen over pensioengerechtigde leeftijd, die een halve eeuw geleden is vastgesteld. De wereld is veranderd! Wat is er mis mee om die gedurende 24 jaar ieder jaar met 1 of 2 maanden te verhogen? Dit is het soort kwesties die dringend opgelost en aangepakt dienen te worden. En niet de vraag "Moet de overheid de media steunen"! Het antwoord is dus NEE!

[Esther Wouters]

Overheidssteun voor de 'mediasector' is volgens mij even goed verdedigbaar als overheidssteun voor de 'banksector'. Het is even verwerpelijk, tenzij je het ziet als een nutsvoorziening waarbij het gaat om de continuiteit van de taak. Kennelijk zijn de bancaire activiteiten zo essentieel dat de overheid zich verantwoordelijk voelt voor het voortbestaan daarvan. 'Marktwerking is goed, maar nu even niet, althans niet voor de banken' lijkt nu de teneur.
De vraag is: hoe zit dat met het nieuws. Kun je dat beschouwen als een algemene nutsvoorziening? Hoe essentieel is die taak? Kunnen we zonder een kwalitatief hoogwaardige en gegarandeerd onafhankelijke nieuwsvoorziening? Overheidssteun voor de productie van nieuws kan betekenen dat de overheid iets over de inhoud te vertellen krijgt. Maar dat geldt evenzeer voor adverteerders, als de nood maar hoog genoeg is.
Marktwerking of overheidssteun, het maakt niet uit. Waar het om gaat is: hoe organiseer je de onafhankelijkheid van de nieuwsvoorziening. Zodat die taak blijft bestaan, even afgezien van het voortbestaan van het mediabedrijf

[Erik van der Geest]

De waarde van overheidssteun is duidelijk als we kijken naar de Radio en televisiewereld. Dankzij overheidssteun - lees belastinggeld - kan de luisteraar en kijker nog steeds naar goede informatieve en
journalistiek interessante programma's en actuele documentaires uitkijken. Zonder deze financiele
impulsen zouden de publieke omroepen en radiozenders simpelweg volledig ten prooi vallen aan de marktwerking, zoals bij de commerciele omroepen waarneembaar en het leidende principe is. Het principe van die democratische marktwerking leidt primair tot kijkcijferkannonen-programmering, gericht op de gemiddelde kijker/luisteraar. Dat principe volgen leidt tot de dictatuur van de middenmaat, ofwel brood en spelen voor het volk. In de UK is hier onderzoek naar verricht. Het is een angstige gedachte als we in een klein land als Nederland alleen vanuit het commerciele doelgroepen-perspectief nieuws en journalistiek zouden
moeten bedrijven. Dat de revolutionaire opkomst van de nieuwe media leiden tot een aardverschuiving in het traditionele medialandschap (minder lezers, minder adverteerders) is een spijtige bijzaak, waar overigens goed op wordt geanticipeerd door de nog overgebleven conglomeraten. Dat ook zij moeten zoeken naar nieuwe bronnen van inkomsten en wijzen van uitgaven is een gegeven en gaat gepaard met schaalvergroting, innovatie, fusies en crossmediale concepten. Dat - terwijl deze echt revolutionaire overgangsperiode gaande is - een kredietcrisis tot een vroege dood van de diverse media zou kunnen leiden, is niet wenselijk voor het welzijn van Nederland. Een beperkte en tijdelijke kredietcrisissteun - onder voorwaarden - aan diverse landelijke media (kranten en tijdschriften) lijkt mij een goed gegeven. Het sneuvelen van titels in de hitte van de transformatie kan daarmee deels worden voorkomen, en dus ook het verlies van kwaliteitsinitiatieven idem. Dus ja, als we banken gaan redden met miljarden, miljoenen uitgeven aan subsidies en reintegraties, dan stel ik voor dat we het intellectuele erfgoed van het Hollands Medialandschap ook tijdelijk de crisis helpen overleven.

Wasgetekend,

Erik van der Geest

[Geertjan Benus]

Wanneer de overheid met zijn economisch beleid ervoor zorgt dat het lonend blijft voor bedrijven om reclame te maken, is steun helemaal niet nodig. Dan komt die 'steun' vanzelf uit het bedrijfsleven. Van belang is dat geld blijft rollen. De dynamiek is van belang. De overheid moet nu niet teveel op zichzelf gaan functioneren, maar actief midden in de maatschappij blijven staan.

Wanneer de overheid ervoor zorgt met een binnenlands beleid dat vrije nieuwsgaring mogelijk blijft en de verschillende media zich vrij kunnen blijven profileren binnen de grenzen van de wet, is steun helemaal niet nodig; dan kunnen zij zich op eigen wijze interessant blijven maken voor hun verschillende doelgroepen.

De media moeten eigenstandig van de overheid kunnen opereren, anders werkt de vrije nieuwsgaring en de vrije keuze binnen onze democratie niet. Met bijzondere steun, zou die eigenstandigheid aangetast kunnen worden.

We zijn in alle opzichten in de aap gelogeerd, wanneer de overheid in de huidige tijd een gebrek aan vertrouwen in zijn eigen samenleving en in de slagkracht van het bedrijfsleven gaat tonen door minder een beroep te doen op externen.

Het gaat dus niet zozeer om steun, het gaat om visie van de overheid op hoe de dynamiek in de samenleving te blijven bevorderen, het gaat om een beleid gericht op het ontketenen van constructieve krachten in onze samenleving en het gaat om het openlijk scheppen van kansen voor iedereen, niet alleen voor een paar banken. 'Steun' is te passief. 'Steun' is te afhankelijk.

[Jean-Pierre Geusens]

Steun van de Overheid voor de Media. Dacht het niet. In ieder geval niet de grote jongens. Dat ze maar creatiever worden en zuiniger met alles omgaan. Wellicht minder sponseren en een naar de kleintje kijken. Die hebben het ook moeilijker. In het geval mijn mijn branche, de fotografie mag er best wel steun komen. De Amateurs nemen steeds vaker de plaats in van ons beroepkrachten. Vroeger werkte ik nog wel eens voor verenigingen en stichtingen. Nu hebben ze op die locaties allemaal leden zitten die het werk overnemen. Ook hoor je vaak dat schrijvende pers, een camera in de handen geduwd krijgen en dat ze naast schrijven ook moeten fotograferen, ten koste van kwaliteit en zeker ten koste van ons werk. Ik vernam zelfs van een Belgische collega, dat hij voor 15 euro in de regio foto's moest maken. Buiten de regio was dit iets hoger. Waar gaat het naar toe. Er zouden gewoon meer strengere regels moeten komen. Terug naar vroeger, dat je als fotograaf een bewijs hebt dat je beroeps bent en gewoon strenger zijn bij het toelaten van niet beroepskrachten. Laten we zeggen een bewijs van inschrijving bij de Kamer van Koophandel, dan wordt het bedrag dat je elk jaar moet betalen tenminste nuttig. Perskaart en KVK-kaart. Dat is alles dat nodig is. Heb je die niet, dan is het helaas, achteraan in de rij staan.

Dus geen financiele injectie voor de media, maar steun van het beroep op zich, want als het zo doorgaat bestaat straks het vak van de beroepsfotograaf niet meer.

[theo ploeg]

lastige vraag. gevoelsmatig neig ik ernaar om nee te zeggen. volgens mij heeft de serieuze media kansen genoeg om de waarde in het nieuwe medialandschap aan te tonen en daarmee het bestaansrecht te borgen. niet het geld maar gebrek aan visie is volgens mij het probleem bij de traditionele media. dat zie goed terug op de websites van de dagbladen: hier gaat de theorie van wijlen Marshal McLuhan goed op. ze gebruiken internet alsof het traditionele media is of proberen juist iets heel anders te zijn dan dat ze 'zijn' (of in de traditionele mediawereld zijn).

oké, ook de omroepen worden financieel door de overheid gesteund en dat is - wat mij betreft - ook geen onverdeeld succes. uitzonderingen daargelaten. een uitgebreider fonds voor bijzondere journalistieke projecten of echt goede onderzoeksjournalistiek juich ik echter wel toe. maar dan is het wel: eerst de waarde aantonen (en dat kan voor voor een nichemarkt zijn) en dan pas subsidie of financiële steun.

[Karen Jochems]

Ik heb net door alle reacties gescrolled - het houdt de gemoederen wel bezig! Als ik denk aan de kranten, dan zeg ik: geen steun. Niet dat ik alle kranten de das om wil doen, maar omdat ik denk dat het medium 'krant' een andere functie zou moeten hebben. Nieuws vinden we tegenwoordig sneller via andere kanalen. Een krant zou naar mijn mening daarom meer gericht moeten zijn op analyse en beschouwing en minder op het nieuws op zich. Een gidsfunctie vervullen eerder dan een nieuwsfunctie.
Wat mij betreft evolueren dus, niet alleen om te overleven maar ook om aan een nieuwe vraag te voldoen. Er liggen tenslotte ook kansen, niet alleen bedreigingen!

[Corry Siegers]

Nee natuurlijk niet, het waarom hierachter staat al in veel reacties omschreven.

Toevoeging die ik nog niet gelezen heb, is het fenomeen product life cycle, een aantal media merken zijn (versneld) in de eindfase terecht gekomen. Tijd voor vernieuwing wat betreft inhoud, mediumkeuze etc. Daarnaast is er onder de kranten en publiekstijdschriften sprake van een enorm (te groot) aantal aanbieders met te weinig onderscheidend vermogen onderling voor een doelgroep met beperkte omvang.

Het wordt tijd om de 'ouderwetse' 'uitgeef' business modellen los te laten en uit te gaan van nieuwe business modellen met nieuwe organisatie inrichting en andere kostenstructuur. Om dit te implementeren en realiseren is veel visie en lef nodig vanuit het management en veroorzaakt onheroepelijk pijn bij de huidige medewerkers.

[Johan Peters]

Niet doen. Ten eerste, omdat je dat nooit objectief kunt doen. Ten tweede, omdat de media de ellende allang hadden kunnen zien aankomen. En ten derde, ze zelf maar met oplossingen moeten komen. Er vallen nog wel enkele zaken te bedenken die tegen het licht kunnen worden gehouden als we het over het kostenplaatje hebben.

[Chantal Overgaauw]

Wat mij betreft krijgen kwaliteitskranten steun. Eerlijk is dit natuurlijk niet, want wie bepaalt wat kwaliteit is en waarom steun beperken tot dagbladen? Ik maak me zorgen om gedegen informatievoorziening, andere media (opiniebladen en een enkel goed radio- of tv-programma daargelaten) bieden niet de analyses, achtergronden en verdieping die kranten wel hebben. De behoefte hieraan is er misschien steeds minder, maar mondige en goed geïnformeerde burgers zijn onontbeerlijk voor democratie. Ik vind dat de overheid de voorzieningen moet treffen en ook het lezen van kranten zou moeten stimuleren.
Over het kostenplaatje van dagbladen dat beter kan, weet ik niets. En dat het lastig is om te bepalen wie welke steun krijgt, besef ik.

[Ger Welbers]

Niet zo zeer steunen als wel de ongelijkheid uitbannen. Onze nieuwszender BNR Nieuwsradio concurreert met Radio 1. Radio 1 ontvangt veel geld uit de staatskas om een uitgebreide redactie in stand te houden, betaalt geen vergoeding voor uitzendlicenties en roomt met de STER de advertentiemarkt af. BNR moet alles zelf financieren uit advertentieinkomsten. En dat is raar in een land dat pluriformiteit in de media hoog in het vaandel heeft staan. Twee nieuwszenders (Radio 1 en BNR) met twee volsterkt verschillende uitgangsposities. Nogmaals, het gaat ons niet om overheidssteun maar wel om een gelijke basis voor nieuwszenders. Overigens zullen wij ons door deze discussies niet laten hinderen in het verder ontwikkelen van BNR als de nieuwszender voor ondernemende mensen!