Eerste overzichtstentoonstelling van Dayanita Singh in Nederland

[Redactie Nederlands MediaNetwerk]

Dit najaar presenteert Huis Marseille de eerste overzichtstentoonstelling van de Indiase fotograaf Dayanita Singh (New Delhi, 1961) in Nederland. In 2008 ontving Dayanita Singh een Prins Claus Prijs voor haar scherpzinnige visie op het moderne leven in India en voor het introduceren van een nieuwe esthetiek in de Indiase fotografie. Singh wordt internationaal gewaardeerd om de sterk sprekende en poëtische kwaliteit van haar foto’s, die zij zo zorgvuldig componeert dat er een subtiel commentaar ontstaat op de Indiase maatschappij en haar geschiedenis. De tentoonstelling wordt op 4 september om 17.00 geopend door Dr. Britta Schmitz (Senior Conservator Nationalgalerie im Hamburger Bahnhof, Berlijn) in aanwezigheid van Dayanita Singh. Dayanita Singh is opgeleid als fotojournalist aan het International Center of Photography (ICP) in New York, waar ze heeft gestudeerd na haar opleiding als grafisch ontwerper aan het National Institute of Design in Ahmedabad. Als Singh eind jaren tachtig naar India terugkeert, begint ze met het fotograferen van sociale misstanden in opdracht van tijdschriften en kranten, in de hoop, zoals veel fotografen destijds hoopten, het verschil te kunnen maken. Op dat moment is de activistische en humanistische traditie, nauw verbonden met de fotojournalistiek, nog de heersende norm in de fotografie. Vanuit esthetisch oogpunt draait alles min of meer om ‘het beslissende moment’: het moment waarop in een fractie van een seconde inhoud en vorm op de foto perfect samen vallen. Begin jaren negentig richt Dayanita Singh haar camera steeds meer op haar eigen omgeving. De serie over de eunuch Mona Ahmed (1989-2001) komt nog voort uit een journalistieke opdracht, maar is beslissend voor Singh om haar eigen weg te gaan en zich los te maken van de in India heersende opvattingen over fotografie. Mona, met wie zij nauw bevriend is geraakt, vormt het uitgangspunt voor een oeuvre waarin de persoonlijke relatie van de fotografe met haar onderwerp, zowel in directe als indirecte zin, centraal staat. Dat geldt ook voor de serie I am as I am (1999) over meisjes in een ashram, een religieuze leefgemeenschap in Benares, waartoe zij door haar familiebanden toegang krijgt en die zij in een intieme serie weet vast te leggen. Ook in de fotografische vorm maakt Singh een omslag, namelijk door haar kleinbeeld- en middenformaatcamera’s in te wisselen voor een Hasselbladcamera. Het vierkante formaat van deze camera dwingt haar om op een andere manier te gaan kijken en fotograferen: langzamer en preciezer, met nog meer aandacht voor compositie, uitsnede, detail en licht. In die periode ontstaan de formele en monumentale portretseries Ladies of Calcutta (1997-1999) en Bombay (2002), waarin zij de wereld laat zien waaruit zij zelf afkomstig is, die van haar familie en vrienden uit de hogere sociale klassen. Het is een beeld van India dat minder bekend is, van welgestelde vrouwen in hun comfortabele huizen omgeven door traditionele Indiase symbolen en die van de postkoloniale welvaart. Vanaf Go Away Closer (2007) gaat Dayanita Singh steeds vrijer en associatiever te werk. De afwezigheid van mensen manifesteert zich in verlaten kamers en ruimten en in opmerkelijke stillevens van dagelijkse objecten. Ook in haar nieuwste series in kleur, Blue Book (2009) en Dream Villa (2010), zijn mensen nadrukkelijk afwezig maar tegelijkertijd alomtegenwoordig in de details en zelfs in de kleur en het licht. De stad vol beweging en bedrijvigheid verandert in een uitgestorven, surreële wereld die een eindeloos scala aan interpretaties en betekenissen mogelijk maakt.
www.princeclausfund.org www.huismarseille.nl