Moet de overheid de mediasector steunen?

[Bas Vlugt]

In de huidige crisis wordt wereldwijd van alles waar het slecht mee gaat gesteund. In Nederland wordt zo hier en daar geopperd dat de vaderlandse media ook aan steun toe zijn, vooral de dagbladen zouden dermate aangeslagen zijn dat een financiële injectie op zijn plaats is. Moet de overheid de media steunen? Ja of nee? En welke media wel en welke niet, en op welke manier en onder welke voorwaarde?

[Rob Captijn]

911 kwam voor de meest uiteenlopende bedrijven als godsgeschenk om het nekschot van hun aandeelhouders te ontlopen. Van KLM tot leverpasteifabrikant Zwan uit Oss: ze jammerden bij hun cijferpresentaties in koor dat ze ook niks aan die vliegtuigen konden doen. Omdat het mantra "kredietcrisis/recessie" deze ronde het gewillige oor lijkt te vinden van onze Minister van Financiën klinkt het nu klassikaal: "ken ik ff vangûh". En (ook) dit keer kunnen ze weer niets aan doen...

Ik vraag me twee dingen af: waarom zou de schade van -laten we maar zeggen- buitengewoon bedenkelijke bedrijfsvoering op onze schouders terecht moeten komen (en die van onze offspring), zonder dat er fundamenteel iets aan de èchte oorzaken wordt gedaan? En: wanneer is het genoeg? Ik voorspel dat bijvoorbeeld banken binnenkort weer stuiptrekkend bij Bos aankloppen omdat er op méér aanzienlijk overgewaardeerde zekerheden in hun balansen moet worden afgeschreven. Bijvoorbeeld omdat dat mediabedrijf in Duitsland, dat zijn financiering van 1,5 miljard kreeg op basis van een winstprognose van 600M, slechts door succesvol creatief boekhouden kon verhinderen, dat het vorig jaar al moest bekennen dat die resultaten nog niet in hun wildest dreams gehaald kùnnen worden. Laat staan met tegenwind.

Deze crisis is als een Tsunami. We zitten nu in de fase waarin het water zich -voor de golf uit- heeft teruggetrokken en onze Minister zijn gulle strategie bepaalt op basis van de spartelende vissen die nu naar hulp happen. Ik voorspel echter dat de echte "shit" na de cijfers van Q1, hoogop Q2, de "fan" bereikt. Da's geen zwartkijkerij, dat is simpelweg onafwendbaar.

Is dat erg? nou ja... het is natuurlijk ronduit traumatisch voor mensen die "het ook niet kunnen helpen". Maar een flinke shakeout van rabiate maltraiteurs zou heel eerlijk gezegd "bijzonder goed voelen". Het type talentloze excelridder dat in het afgelopen decennium menig prachtbedrijf om zeep hielp omdat ie voor z'n bonus in plaats van het ambacht aan het spelletje meedoet. Is er hoop? Absoluut! Ik ben er namelijk na vier van dit soort episodes in mijn werkzaam leven tegelijkertijd van overtuigd dat bright minds met een strak plan en een vleugje ondernemerschap in iedere "markt" hun kansen vinden.

[Erno Mijland]

De overheid moet zich maar eens herbezinnen op de publieke omroep. Misschien is het tijd voor publieke media (radio en tv, internet zijn er al, waarom niet een publiek dagblad?) die de opdracht krijgen zonder reclame, kwalitatief goede, objectieve journalistiek te bedrijven met aandacht voor doelgroepen die door commerciële media onvoldoende worden bediend. Wellicht moeten vertegenwoordiger van commerciële omroepen een stukje invloed krijgen op het beleid, om het idee van concurrentievervalsing in de kiem te smoren.
Producten van de publieke omroep moeten public domain zijn en dus gratis toegankelijk voor met name het onderwijs. Daarnaast zouden publieke omroepen een rol kunnen krijgen als laboratorium voor concepten (bijv. voor succesvolle cross media) die vervolgens al of niet door de commerciële media gebruikt kunnen worden. Daarmee is sprake van indirecte steun zonder verstoring van het economische proces. Maar ik ruil mijn mening natuurlijk graag in voor een betere : )

[Roy Ristie]

Eens met de meeste participanten aan deze discussie. Heb er niet veel aan toe te voegen en beperk me tot de samenvatting: Kwaliteit betaalt zichzelf altijd (op den duur).

n.b. misschien ook goed te kijken naar aspecten als:
1. Informatieplicht versus informatierecht
2. Media en haar rol als instrument bij rampen
3. Status (huidige) mediawetgeving

Het laatste loopt achter de feiten.

[Richard van den Boogaard]

Zie ook deze discussie op Frankwatching.com:
http://www.frankwatching.com/archive/2009/02/17/moet-er-een-publiek...

[Leo ten Have]

Nee, de overheid moet vooral zich niet gaan mengen in welke commerciele sector dan ook. Er is nu een situatie ontstaan die alleen door creativiteit, spitvondigheid en met goed zakelijk inzicht goed gepareerd kan worden.
Ingrijpen door de overheid zou dit proces verstoren. Daarnaast lijkt het me lastig oordelen wie er wel en wie niet voor in aanmerking komt.
De branche kan zelf veel meer doen aan het op peil houden van haar omzet door het 'anti cyclus budgeteren te promoten'. Uit onderzoek na de vorige recessie is gebleken dat bedrijven die zijn doorgegaan met promotionele activiteiten het 256% beter deden dan bedrijven die hun marketing en communicatiebudgetten terugschroefden of nog erger stopzetten.
Door de recessie zullen bedrijven omvallen, maar er staan zeker ook weer nieuwe ondernemers op die kansen en uitdagingen zien.

[Jeroen Beumer]

Er zijn door de overheid gesteunde banken, die (mede) eigenaar zijn van mediabedrijven. Dus er worden al mediabedrijven ondersteund door de overheid. Terwijl de banken voor kansrijke bedrijven (bijv. in de duurzame energiesector) de deur op slot houden. Het is Darwinjaar, dus: Survival of the Fittest! Wie zich in de afgelopen jaren onvoldoende heeft aangepast zal aan de op handen zijnde shake out nauwelijks ontkomen. En daar moet dus al zeker geen overheidsgeld in!

[Lies Hesselman]

Ik ben het er helemaal niet mee eens dat alles maar gesteund wordt door de overheid en zeker de media niet.
Vervelend die crisis, maar een ieder zal toch voor zichzelf op moeten komen en hierdoor wordt er ook weer 'ns geschift in alles wat al jaren doorettert. Iedereen maar weer eens een pas op de plaats, eens even nadenken wat er voor nieuwe mogelijkheden zijn en wie weet wat er straks weer voor goeds uitkomt.

[Marcel van der Molen]

Overheid moet zich er nog even buiten houden, laat het voorlopig over aan het marktmechanisme, waardoor ook onafhankelijkheid van de media. Mogelijk een shake-out, maar kan op zich ook wel weer gezond zijn.

[Jeroen Beumer]

Wim van der Peet zei:

De Nederlandse overheid dient zich verre van het aanwenden van belastingeld te houden om noodlijdende mediabedrijven in stand te houden. Simpelweg survival of the fittest.
Steun is pas aan de orde als er een heel mediumtype wankelt die wij van belang achten voor het functioneren van een onafhankelijke en pluriforme pers.

Wie zijn wij? Maw, wie bepaalt welk mediumtype van belang is? Jij, ik, de "politiek", Berlusconi of mijn (over)buurman? ;)

[Arno Beuken]

'Survival of the fittest' wordt hier vaak aangehaald. Waarom die gedachte dan niet doortrekken en meteen maar theater, opera en musea afschaffen? Joops musicals kunnen ook zonder subsidie, toch? En als we toch bezig zijn: hoeveel belastinggeld wordt er wel niet toegelegd op een letterenstudent? Onderwijs dan ook maar overlaten aan de markt, net als PCM? Meer efficiëntie en creativiteit, prima. En overheidssteun is hachelijk en duur, maar geen overheidssteun 'uit principe' kan ik niet helemaal volgen.

[Frank Heinen]

Lastige vraag. Een pluriform en onafhankelijk media-aanbod is natuurlijk van groot belang, maar het is de vraag wat je daaronder verstaat. Ik vind de landelijke dagbladen weinig innovatief. Ze gedragen zich vaak toch als 'gesloten instituten' die weinig oog hebben voor vernieuwende visies of originele invalshoeken. Het is meestal toch hetzelfde clubje experts, commentatoren en opiniemakers dat aan bod komt en meningen en standpunten herkauwt. Bovendien dringt zich al gauw de vraag op waar de overheid dan een grens moet trekken: steun je alleen de dagbladen of ook de publieke omroepen, de publieks-en vaktijdschriften en de diverse internetmedia die mogelijk in zwaar weer verkeren? Toch geloof ik, in tegenstelling tot velen op dit forum, in dit geval ook niet heilig in de zuiverende werking van de markt. Je kunt de, op de natuur toegespitste, principes van Darwin niet zomaar transporteren en toepassen op door de mens geschapen instituties. Kijk bijvoorbeeld naar het televisielandschap. Voor echte kwaliteit en diepgang moet je toch bij de publieke omroep zijn. De commerciëlen bieden toch vooral pulp en hersenloos vermaak. En in Duitsland of Groot-Brittannië is het niet anders. De BBC (Britse staatsomroep) is wat betreft pluriformiteit, diversiteit en kwaliteit voor mij nog altijd het lichtende voorbeeld waar de rest van de wereld alleen met bewondering naar kan kijken. Alleen in een land als de Verenigde Staten gaan commercie en kwaliteit (door de immense advertentiemarkt) vaak hand in hand. Als je kijkt naar de schrijvende media denk ik dat je goede, creatieve en initiatiefrijke journalisten vooral de ruimte moet geven om hun ideeën te ontplooien. Het bieden van een aantrekkelijke vergoeding is daarbij wel een vereiste. Bovendien zou het ook verstandig zijn om mensen die niet direct tot het politieke, sociaal-economische, wetenschappelijke of culturele establishment behoren meer ruimte te geven om hun visies en opinies kenbaar te maken.

[Jeroen Beumer]

Arno Beuken zei:

'Survival of the fittest' wordt hier vaak aangehaald. Waarom die gedachte dan niet doortrekken en meteen maar theater, opera en musea afschaffen? Joops musicals kunnen ook zonder subsidie, toch? En als we toch bezig zijn: hoeveel belastinggeld wordt er wel niet toegelegd op een letterenstudent? Onderwijs dan ook maar overlaten aan de markt, net als PCM? Meer efficiëntie en creativiteit, prima. En overheidssteun is hachelijk en duur, maar geen overheidssteun 'uit principe' kan ik niet helemaal volgen.

Dit maakt discussies over dit soort onderwerpen zo lastig. De vraag was: "Moet de overheid de mediasector steunen". Investeren in de jeugd, in onderwijs is wel iets heel anders. Voor iedere belastingeuro die in onderwijs gestoken wordt, wordt 5-7 euro terugverdiend. Dat zijn nog eens rendementen! Als jij denkt dat PCM zulke rendementen maakt, ga je gang, maar dan wel met je eigen geld graag. ;). Wat mij betreft investeert de overheid dan ook nog veel meer in onderwijs! Maar dat was de vraag niet.