We zijn tot elkaar veroordeeld

[suzanne yakubu]

Snelle open communicatie is steeds meer en steeds beter beschikbaar. Dit gaat automatisch gepaard met de uitwisseling tussen de verschillende culturen. Inspelend op de actualiteit brengt dit vragen met zich mee. In hoeverre leidt revolutie naar vrijheid en wat leren we van elkaar?

De grote vraag tijdens de avond van de filosofie in Amsterdam 04 april in Lloyd Hotel. De tiende maand van de Filosofie (april 2011) staat in het teken van ‘Het echte leven’, een maand waarin wordt onderzocht wat authenticiteit voor ons en voor onze cultuur betekent. In Amsterdam zorgden Babah Tarawally, Heinz Kimmerle en Wil Heeffer voor duiding, invalshoeken en leverden voorbeelden.

Columnist Babah Tarawally schreef over de link van Afrika met het Westen. In Amsterdam vroeg Babah Tarawally aan Wil Heeffer: “Is de ik-figuur niet juist nodig om ‘wij’ in beweging te krijgen? Na een betoog van Heeffer naar aanleiding van zijn boek ‘Tot elkaar veroordeeld‘. Waarbij Heeffer herhaaldelijk terugvalt op de ik-cultuur van het westen tegenover de wij-cultuur in Afrika. Tarawally noemt Mohammed Bouazizi, de Tunesiër die zichzelf in brand stak. “Ook een ik-figuur die een hele wij-groep in beweging kreeg.”

Met de veranderingen in de samenlevingen om ons heen is vrijheid een beperkt begrip aan het worden. Onze, Europese, maatschappij is aanbod-gestuurd.
Waarbij het wij-gevoel plaats maakt voor het aanbod van de commercie. Bijvoorbeeld bij verzekeringen. Deze bepalen wat er vergoed wordt, en dus hoe voorzichtig wij leven. Geen (groot)ouder die daar aan te pas komt.
Althans, zo lijkt het te zijn.
Maar zodra alles weg valt, vallen we dan niet terug op de basis? Ook in de Europese maatschappij. Die basis is de familie, de opvoeding vol normen en waarden. Maar ook de belangen die van generatie op generatie doorwerken.

Prof.dr. Heinz Kimmerle sprak over het belang van de revolutie. “Internet is handig om mensen te bereiken. De inhoud van de communicatie is een ander verhaal. Tijdens de Franse revolutie ging het enthousiasme door heel Europa.  Maar de monarchie kwam terug in Frankrijk. Zo is internet nu een middel in Noord-Afrika, ik houdt mijn hart vast dat dit niet tot teleurstellingen gaat leiden zoals de Franse revolutie.”

Kimmerle introduceerde de interculturele filosofie in Nederland. Hij startte een dialoog tussen Afrikaanse en Aziatische denkers en Wersterse denkers. Dat is nodig, stelt hij, omdat onze wereld nu eenmaal globaliseert. We moeten andere culturen wel leren kennen, om zo onszelf beter te kennen. Zo kan revolutie leiden naar vrijheid. Naar minder politiek-economisch belang. Maar dat hoeft niet. Revolutie of niet, we zijn tot elkaar veroordeeld.