PowNed Owned door Rechtbank Amsterdam

[Remco Klöters]

Daar waar het gebruik van schavot en schandpaal in de loop der jaren in onbruik is geraakt, omdat deze straffen wreed en niet passend in een moderne samenleving zijn bevonden, dreigt nu, buiten de rechtspraak om, opnieuw een (digitale) schandpaal in het leven te worden geroepen, die bovendien in de tijd geen begrenzing meer kent door de mogelijkheid van ontelbare herhaling.

Met deze niet mis te verstane woorden heeft een Amsterdamse voorzieningenrechter omroep PowNed onlangs verboden het gezicht van een betrapte scooterdief in beeld te brengen. 

In het programma PowLitie werd een scooterdief met draaiende camera’s op heterdaad betrapt en overgedragen aan de politie. PowNed wilde ook zijn gezicht in beeld brengen, maar de rechter oordeelt anders. Het recht van de scooterdief niet te schande te worden gezet, dient zwaarder te wegen dan de uitingsvrijheid van PowNed, zo luidt het vonnis.

In februari 2012 heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) twee arresten gewezen die de media volgens velen meer vrijheid zouden bieden. Deze arresten zien op publicatie van artikelen – met portretten – over de skivakantie van de Monegaskische prinses Caroline en de arrestatie van een bekende Duitse TV-acteur die tijdens de Oktoberfeesten in München door de politie was betrapt op bezit en gebruik van cocaïne.

In dit laatste Axel Springer-arrest is bepaald dat wanneer de schending van de privacy van de betrokken persoon het voorzienbare gevolg is van zijn eigen daden, hem al gauw geen beroep op zijn privacy meer toekomt. Dit met name bij publicaties over strafbare feiten.

Het wekt dus geen verbazing dat ook PowNed heeft aangevoerd dat de privacy van de scooterdief minder bescherming verdient nu hij zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal en daar de consequenties van zal hebben te accepteren. De rechter wijst echter op de verschillen met de Axel Springer-zaak. De scooterdief is geen bekende TV-acteur en de impact van een portret in een televisieprogramma wordt groter bevonden dan de impact van een portret bij een geschreven artikel.

De rechter zet een extra tandje bij waar hij stelt dat het tonen van het gezicht misschien de zeggingskracht van het programma wel vergroot, maar dat dit eigenlijk niet zo belangrijk is omdat het hier om een vorm van entertainment gaat. PowNed is er volgens hem gewoon op uit de scooterdief enkel voor het vermaak van de kijker te schande te zetten en sterker nog: hij ziet in de beoogde (!) uitzending een levenslange veroordeling tot de digitale schandpaal!

Dat de uitingsvrijheid van de media niet onbegrensd is en de rechter geen PowNed-kijker moge duidelijk zijn. De vraag is echter of de media met deze ronkende veroordeling niet te zeer worden beperkt in hun vrijheid televisieprogramma’s op hun eigen wijze in te kleden.

Hoe het ook zij: vooralsnog lijkt het er dus niet op dat de laatste jurisprudentie van het Europese Hof de media daadwerkelijk meer vrijheid heeft opgeleverd.