Tijdbestedingsonderzoek SPOT: Mediatijd stijgt, gebruik televisie sterk toegenomen

[Bas Vlugt]

Het gebruik van media op schermen is sterk toegenomen tussen 2008 en 2010. Per week wordt 46 minuten naar Uitzending Gemist e.d. gekeken en 29 minuten naar videofilmpjes op internet. Ook het live televisiekijken op een televisietoestel stijgt met 10 minuten tot 148 minuten per dag. Het nieuwe kijken komt dus bovenop het live televisiekijken. Deze conclusies trekt SPOT uit haar derde tijdbestedingsonderzoek, dat op 16 juni 2010 wordt gepubliceerd (eerdere versies zijn in 2006 en 2008 verschenen). Het is voor het eerst dat in Nederland kijktijd wordt gepubliceerd voor Uitzending Gemist e.d. en videofilmpjes. Naar Uitzending Gemist e.d. wordt 25 minuten per week via het TV toestel gekeken, 20 minuten via de computer en nog 1 minuut via een ander apparaat. Videofilmpjes worden gemiddeld 22 minuten bekeken op de computer, 5 minuten op het TV toestel en nog 2 minuten op een ander apparaat. Het gebruik van mobieltjes voor on demand kijken is nog beperkt. Er wordt langer naar Uitzending Gemist gekeken dan naar videofilmpjes via internet. Het verschil wordt veroorzaakt door het onderscheid tussen long form video (programma’s) bij Uitzending Gemist en short form video - bijvoorbeeld bij You Tube - bij videofilmpjes op internet.
Het on demand kijken volgt hetzelfde dagpatroon als live televisie kijken. Prime time ligt rond half tien ’s avonds. Dit is opvallend, omdat aan on demand kijken altijd het adagium any time, any where wordt gekoppeld. Kennelijk speelt ‘any time’ daarin maar een kleine rol en zijn de avonduren ook voor on demand kijken het meest geschikt. Wel wordt er op zondag meer on demand gekeken. Internet is een optelsom geworden van verschillende activiteiten. Het totale gebruik van internet op de computer stijgt van 92 minuten per dag in 2008 naar 104 minuten in 2010. De ‘classic internet’ activiteiten e-mailen (van 34 naar 36 minuten), surfen (van 38 naar 29 minuten) en gamen (blijft gelijk op 13 minuten) groeien echter niet meer. De groei van de internettijd komt bijna geheel van relatief nieuwe internet activiteiten: radio (plus 10 minuten), social media (plus 4 minuten naar 12 minuten), Uitzending Gemist e.d. (plus 4 minuten) en videofilmpjes (plus 3 minuten). De toename van het gebruik van de social media bij sommige jongeren is verbluffend. 13-16 jarigen gebruiken meer dan een uur per dag (62 minuten) voor MSN en Hyves en dergelijke. Vanaf 17 jaar daalt dit echter weer sterk (29 minuten) en vanaf 20 jaar is er nauwelijks meer verschil met het gemiddelde. 13-16 jarigen bepalen sterk de beeldvorming voor alle jongeren, maar zij tonen juist een afwijkend gedrag. Jongeren onder de 13 jaar besteden veel minder tijd aan media en vanaf 17 jaar verplaatsen de activiteiten zich naar buitenshuis. Er is geen internetgeneratie meer, alle leeftijden surfen in ruime mate.
In totaal wordt er netto vijf uur en drie kwartier per dag aan media besteed. Het aandeel van televisiekijken hierin is 45%, van radio 33% en van internet 23%. Zij vormen de top drie media-activiteiten. Lezen van kranten, tijdschriften, folders en boeken gezamenlijk maakt 9% van de mediatijd uit. Gamen, muziek luisteren en bellen halen resp. 4%, 3% en 2% van de mediatijd. De tijd voor het extra mediagebruik wordt deels gehaald uit een daling van de tijd die wordt gestoken in de huishoudelijke werkzaamheden. De totale tijd besteed aan huishoudelijk werk, boodschappen, koken en de verzorging van kinderen neemt af van 143 minuten in 2008 naar 127 minuten in 2010. Bij vrouwen is deze trend nog sterker: daar loopt de totale huishoudtijd terug van 193 minuten in 2008 naar 171 minuten in 2010, een teruggang van 22 minuten per dag. Ook de tijd voor persoonlijke contact staat onder druk. Het bezoek thuis of bij iemand anders loopt terug van 62 minuten in 2008 tot 51 minuten in 2010. De uitkomsten vormen een voorbode van de ontwikkelingen in de nabije toekomst. Niet de technische mogelijkheden, maar de functionaliteit staat daarin centraal. Er komt een gelijke multi-functionaliteit beschikbaar voor het TV toestel, de computer en het mobiele apparaat met live TV kijken, on demand kijken en communicatie. Het TV toestel zal daarbij een deel van de huidige computer-activiteiten overnemen. Paul van Niekerk, directeur SPOT: ‘Het is fantastisch om te zien hoe sterk en stabiel TV kijken is. Ook voor de nieuwe media is TV content de grote ‘driver’. Televisieprogramma’s blijven voor het onderscheid zorgen. Wij zien opnieuw de grote waarde in het Tijdbestedingsonderzoek. Hypes worden ontdaan van hun mythologische omvang, de reële ontwikkelingen worden zichtbaar. Het is een belangrijke tool voor de communicatiemarkt geworden. ’ Het onderzoek is gebaseerd op het invullen van een elektronisch dagboek. Dit is deels door de respondent zelf online ingevuld en deels via een telefonisch gesprek verzameld bij personen zonder internetaansluiting. De gegevens zijn verzameld bij een representatieve steekproef van personen van 6-65 jaar. In totaal is de informatie beschikbaar over 3641 dagen. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van 1 t/m 28 maart 2010. Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties (online) en Intomart (telefonisch).
www.spot.nl