Het uitgeven is moeilijker en leuker geworden

[Wim Danhof]

In wat voor een wereld is de uitgever anno 2010 verzeild geraakt? Het vak is in ieder geval veel, maar dan ook veel complexer geworden. Maar leuker is het daarmee ook.

Geen trend is in de mediawereld zo snel en zo massaal opgekomen als die van het mobiele mediagebruik. Smartphones en nu ook tablets mogen zich wereldwijd verheugen in een exploderend gebruik. Uitgevers hebben de trend massaal omarmd, want waar de consument informatie wil consumeren, daar wil de uitgever informatie uitgeven. Helaas staat het businessmodelprobleem nog recht overeind. Want hoe gaan die uitgevers online eindelijk eens serieus geld verdienen? Via apps? Naar het zich laat aanzien wat gemakkelijker dan via het open internet, dat wordt geassocieerd met ‘gratis’. Maar staat het al in enige verhouding tot de inkomsten uit informatie op papier? Door de bank genomen niet. En dus moeten uitgevers aan papier vasthouden en in online investeren. Een moeizame combinatie, want diezelfde inkomsten uit papieren media slinken aan zowel de lezers- als adverteerderskant. Dat beperkt weer de investeringsruimte voor online vernieuwing…

Het moderne uitgeven vergt gegeven al deze problemen veel meer managementvaardigheden en gogme dan voorheen. Men moet subtiel schakelen tussen een hele set parameters; er moet ook volop worden geïnvesteerd in de veranderende competenties die worden verlangd van onder meer redacteuren, opmakers en media-adviseurs (advertentieverkopers). Redacteuren moeten video-interviews kunnen produceren, want beeld wordt in de mobiele media leidend boven tekst. Opmaken voor een iPad of een Samsung Galaxy is veel complexer dan opmaken voor papier. Audio en video worden immers toegevoegd aan tekst en beeld. Hoe creëer je dan toch nog herkenbare artikelen met een duidelijke navigatie? Dat vergt een hoger niveau van degenen die tijdschriften, kranten en wie weet ook boeken vormgeven voor tablets. En wat betreft de media-adviseurs: zij moeten nu eens echt gaan denken vanuit de adverteerder en zich werkelijk verdiepen in diens wereld en diens behoeften.

Het is aan het management van de uitgeverijen om ervoor te zorgen dat al deze soorten professionals derhalve worden toegerust met de kennis en vaardigheden om in dat snel veranderende medialandschap te excelleren. Dat vergt dus nog meer investeringen, namelijk in training en ondersteunende hardware en software.

Het zal duidelijk zijn: de nieuwe media hebben de informatieconsumptie veel dynamischer en leuker gemaakt, maar het leven voor uitgevers is er dus ontegenzeggelijk moeilijker door geworden. Vroeger stroomde het geld voor velen haast vanzelf binnen, nu moeten uitgevers alle registers open trekken.

Maar voordat ik in mijn eigen azijnbad verzuip: kansen zijn er natuurlijk zat. Uitgevers die beschikken over sterke merken en daaraan verbonden communities beschikken over de autoriteit waaraan consumenten en adverteerders steeds meer behoefte zullen krijgen. Zij zullen in de uitdijende informatiejungle van het internet of in de wirwar van social media een groeiende behoefte krijgen aan de ordenende functie van een uitgever. Dat levert immers tijdwinst en gemak op, en daarvoor zal men in toenemende mate willen betalen. Zelfs online, vooral als ook dat online betalen binnenkort uiterst gemakkelijk, ja intuïtief, wordt gemaakt.