Eeuwige roem of cornflakes?

[Mark Maathuis]

Als topsporter wordt je geacht exceptionele dingen te doen. Wat daar wel en niet onder valt is onderworpen aan smaak en tijd. Maar wie echt groot wil worden trekt zich daar natuurlijk niets van aan.

Zolang Michael Phelps bekend was omdat hij harder zwom dan wie dan ook betaalde Kellogg hem veel geld om zijn hoofd op pakken cornflakes te zetten; nu er onlangs een foto van hem opdook waarop hij blowt is die samenwerking afgelopen. Hoewel dat zijn prestatie nog bovenmenselijker maakt - stoned sporten, ga er maar aanstaan – is Kellogg onverbiddelijk, “Dit gedrag past niet bij ons imago.”

Phelps' andere sponsoren zijn verdeeld. Broodjesgigant Subway en AT&T houden zich op de vlakte, terwijl Speedo en Omega direct hun steun voor de Olympische kampioen hebben uitgesproken. Een 23-jarige die blowt, so what? En wellicht ontgaat hen de grap niet dat Phelps de wiet juist via een waterpijp rookt.

Onsportief en onwenselijk gedrag zorgt vaker voor problemen tussen topsporters en sponsoren. Dat het ook anders kan bewijst boksmerk Everlast dat de vijftigste verjaardag van Muhammad Ali`s gouden Olympische medaille viert met een op de bokser geïnspireerde kledinglijn. The Muhammad Ali Collection bestaat uit bokszakken, handschoenen, badjassen en fitness kleding. In de begeleidende advertentiecampagne wordt gebruik gemaakt van beroemde Ali quotes, zoals “The Greatest of All Time” en “Float like a butterfly, sting like a bee.”

Deze uitspraken waren ooit goed voor grote commotie. In het gesegregeerde Amerika waren velen niet gediend van een neger met praatjes; en toen hij weigerde om naar Vietnam te gaan -- “I ain't got no quarrel with the Viet Cong. They never called me nigger” -- werd hem dat ook niet in dank afgenomen. De boksbond schorste hem, en hij werd schuldig bevonden aan dienstontduiking. Het icoon dat Ali nu is dankt hij aan zijn uitgesproken gedrag van toen.

Gelijke rechten, oorlogsprotesten en wiet zijn niet te vergelijken. Desondanks is ook Phelps - weliswaar ongewild - een maatschappelijke discussie begonnen. Amerika's anti-softdrugs beleid is duur, krampachtig en ineffeciënt; en haar enige wapen is angst – voor de gevangenis, voor een verpruste opleiding of een weggegooide loopbaan.

Phelps had stelling kunnen nemen, “ik blow, ken mijn grenzen en ben beter in wat ik doe dan iedereen.” Het kost hem op de korte termijn misschien nog wat sponsorcontracten, maar als Amerika over 30 jaar net zo tolerant is als Nederland, is hij wel de held met de vooruitziende blik en onomkoopbare principes.